Skip to main content

एक हसलेली काव्यमैफील - भाग १

हे ओरिजिनल पोस्ट होतं - त्यावरून काव्यसंमेलनच झाले


In English
One Tea..
Two Toast..
U r My Best Dost..
आता मराठी:
एक चहा..
दोन खारी..
आपली दोस्ती लई भारी..
Good Morning..
Have A Lovely Day..

Arjun Deshpande -
दोन झाडं
एक भकास
तुझी कविता झकास! :-P
सुप्रभात! सेम टू यु!


सं. पा.  -
एका रम्य सकाळी ... आली पहा वैशाली


Arjun Deshpande -
एका रम्य सकाळी ... आली पहा वैशाली
कचेरीत येवोनी . . . . बझ वरती जुंपली




 सं. पा. -
कविता अशा करोनी ..
रोष ओढवून घेतो
अर्जुन देशपांडे
भलता सुरात येतो

सं. पा.  - काही म्हणा हिला
हि करते फक्त हेहे
आज सकाळी नाश्त्याला
खाल्ले का कांदेपोहे
(हे मैफिलीची सुरुवात करणारी वैशाली नावाच्या मुलीबद्दल चालले आहे, अर्थातच तिलाही कल्पना नसेल कि तिने संमेलन खूप मोठे रूप प्राप्त करणार आहे)


Arjun Deshpande -
कळून चुकले आज या मैफिली . .
एकटाच मी नाही . . .
संदीप पाटीलही
साथ मला करिती! :)
(एकमेकांच्या खोड्या काढू . . . अवघे बनू शीघ्र कवी!)


सं. पा. -
मैफिल रंगात हि
आले जुळून गाणे
वाहतात श्वासातुनी
धुंद हे तराणे
(हे मात्र खरा . . . खूपच लवकर जमली मैफील) 


Arjun Deshpande -
गेली असेल ती तिकडे
कॅन्टीन अप्पाच्या
भक्षिले डोसे मसाल्याचे
कि उप्पीट रव्याचे
(बराच वेळ वैशालीची वाट पाहून अंदाजपंचे!)



सं. पा.  -
वाट पाहतोय आम्ही
वैशुला काय सुचेल
लवकर टाक काही
नाहीतर दिवस सरेल

सं. पा. -
ती पोस्ट काय कुठली
सर्व विसरून गेले
कमेंट काय ती पण
तिलाच रसिक लाभले
(इकडे आग्रह)


Arjun Deshpande - श्रोतृ वर्ग लाभला
वैशाली रुपात
बाजार नको मासळीचा
या काव्य मैफिलीत.
वैशाली - इतकी हटाई मी पण सहन केली नसती! फर्माईए जनाब!
(अजून आग्रह)


Arjun Deshpande -
 जर गेलीस पुन्हा तू त्या खारीवर
तरीही चालेल
पण सोड हा अबोला
आणि काहीतरी बोल!
(वैशाली ला बोलते करायचा कवीजनान्चा काव्यमय आग्रह - पण आशा सोडल्यात जमा होती)


mandar deshpande - gd Morningggggggggggggggggggggggggggggg


सं. पा. - आता मात्र बराच वेळ
सुचलेच नाही काही
वेळ मारून नेण्यास
टाकतो मी काही बाही.
(खरच थोडा वेळ सन्नाटा होता - वादळापूर्वीचा)

mandar deshpande - hehehehehehehehe


सं. पा.  -
आला पहा मंदार
डोक्यात त्याच्या अंधार
वाच कमेंट आधीच्या
समजेल तुला विषय
(काव्यमय चिडवा चीडwee )


Arjun Deshpande -
 भरलेल्या काव्य मैफिलीत
रस भंग जाहीला
काव्य विना या मैफिली
नुसतीच ओळ आली


काव्य विना या मैफिली
नुसतीच ओळ आली
मंदारही आला
अन आला पांचट जोक हि


सं. पा.  - कितीदा मस्त म्हणशी
सुचेल तुलाहि काही
वाट पाहते तुझी हि
कोरी कवितांची वही


Arjun Deshpande -
अखेरीस पंक्ती आल्या
वैशाली बाई बोलल्या
चहू दिशा बझ वरच्या
धुंद धुंद जाहल्या!
क्या बात है वैशाली!
(वैशालीबाई बोलल्या! इतका वेळ विचार करत होत्या म्हणजे - प्रायव्हसी स्टेटमेंट खातर प्रकाशित केले नाहीये) 


Arjun Deshpande 
कविता तुझी ऐकुनी
मन आनंदूनी गेले
या पोस्टच्या खालती
'लाईक' दाबुनी गेले !
(फालतू कविता मी एकटाच करत नाही हे वैशालीची कविता पाहून कळले खरतर म्हणून लाईक केले)


सं. पा.  
तो जोक काय कसला
ज्याला काळ वेळ नाही
हि वेळ कवितांची
कल्पनांस अंत नाही



Arjun Deshpande -
कल्पनास अंत नाही
विषय हा आला
थांबावे काय आता
हा विचारही आला
(बघा इथेच अखेर करायचा विचार आला होता, आता खाली पहा किती कविता  या नंतर आल्या. हे कवी लोक म्हणजे अगदी 'बेमुदत' बघा)


सं. पा.  -
सांगा सर्वास आता
सुचते सर्वास कविता
झरयाच्या पाण्यासम
बरसती कविता
...
विषयाचे भान नाही
म्हणून काय झाले
रसिकवर्ग लाभला
त्यातच सर्व जमले
(सं. पा. - तात्पर्य काढण्यात सुद्धा काव्यमय झालाय अगदी)


सं. पा.  -
रसिकाविना आता हि
मैफिल उजाड झाली
अर्जुन देशपांडे
कोण ऐकेल आता कविता हि
(इकडे खंत - एकट्या पडलेल्या कवीची)

सं. पा.  - सोडून सर्व जाता
मैफिल उजाड झाली
समजू नका असेकी
नदीविना सागर आटेल कधी हि
.
जाणतो इतके आम्ही
सागर आटतो न कधी हि
पण नदीच्या पाण्याविना
आता ती बात नाही
(संपा बुडला - त्याने काव्याच्या गंगेत डुबकी मारलीये)




सं. पा.  - हो जाऊन ये तू
वाट मी पाहीन
नाश्त्यात काय खाल्ले
ऐकण्यास तयार राहीन


Arjun Deshpande -
काव्य सरिता खळखळीली मैफील जरी हि रंगीली
भीती वाटू लागे मला श्रोतृवीना मैफील बेमुदत जाहिली
(काही वर्षांपूर्वी एक रिक्षावाला खूप वेळ गाण्याचा कार्यक्रम चालू होता, त्या वेळेस "काय बेमुदत गातोय", असे म्हणून वैतागला होता, तेव्हा पासून 'बेमुदत' शब्दावर प्रेमच बसलं)


Arjun Deshpande -
 ढकलून ये तू
आम्लेट अंड्याचे
वाट देखिती काव्यजन
एकमेव श्रोत्रुचे. :)


सं. पा.  - पसरली एका सकाळी
तलम धुक्याची चादर
त्यात सूर्य लपुनी
जास्त झोपला तासभर

सं. पा.  - श्रोत्या विना परंतु
ती मैफिल उजाड झाली
कोणीच फिरकले नाही
कविता अनाथ झाली
(पुन्हा काही अवधी मैफिलीत खंड पडला पण कपिल जैन यांनी उणीव भरून काढली)



Kapil Jain -
ती कॉलेज मध्ये दिसली कि, कॉलेज विधान सभे सारखे वाटायचं …………
आणि तिने एकदा जरी हसून बघितलं कि , बिनविरोध आमदार झाल्या सारखा वाटायचे.



सं. पा.  - सजले वेलीवरती
एक फुल कोवळेसे
जन्मताच होते
तव शाप निर्माल्याचे



म्हणती त्या कुणीही
तुज भाग्य हे लाभले
हि रीत जोगव्याची
का कुणास पटते



गर्दीत त्या फुलांच्या
कोमेजून ते गेले
प्रक्तानास तयाच्या
जगणे मंजूर नव्हते
(संपा इन फूल फॉर्म १)

 प्रावा -
तुमच्या कविता ऐकायला श्रोते झाले आहेत हजर...
पुन्हा एकदा सुरु होऊ दे कवितांचा गजर......
(नवा गाडी नावे राज्य - या उक्तीचा 'वागण्यात' उपयोग करून नव कवयित्री यांनी रसिकतेची हजेरी लावली -)



अमर
 me pan aaaj shrota..........donkey work chalu aahe माझे (श्रोतेही जमू लागले!)



सं. पा. -
 श्रोते जमले अनेक
आता मैफिल पुन्हा रंगू दे
शब्दातून तयाच्या
कवितांचे रंग उधळू दे
(कवीला पुन्हा चेव आला आहे)



 प्रावा -
कविता करतो आम्ही..
जरी नाही हा आमचा धंदा...
श्रोते आल्याबरोबर..
कवीच झाले परागंदा....
(काव्य संमेलनातील अष्टपैलू व्यक्तीमत्व - कवी - श्रोता - निवेदक इत्यादी - बोलले)



सं. पा.  -
प्राची येउदे



प्रावा -
येऊ दे म्हटले तरी इतके नाही ते इझी..
हे काय? आज मी फ्री तर सगळेच बिझी???
(भाषा बदल - हल्लीची मुलं न. . . मराठी अजिबात नको!)



$neha. . - आम्हाला काहीच येत नाही..
आम्ही जातो आमच्या घरी.
(वा वा - नाही आणि घरी चे यमक मिळाले वाटतं एकदाचे स्नेहाला)



प्रावा -
 अशा नका जाऊ येत नाही म्हणून...
काहीतरी टाईप बघा तर करून.
(नवीन पैलू लाभला आहे - आयोजक सुद्धा - प्रोत्साहन देत आहेत)



Arjun Deshpande -
परांगदा प्राची. आलो आलो. कोण कोण आहे इकडे?
(पृच्छा करिशी . . . )



प्रावा-
 सगळे आहेत इकडे...
आपणच होतात तिकडे... ;)
(आवरा याचे उत्तर सुद्धा काव्यमयच दिले. . चढली कविता चढली)



सं. पा.  -
कविता येत नाही म्हणून
काढता पाय घेऊ नका
तुम्ही गेलात तर
कोण करेल वाहवा



$neha. . -
येत असत तर केल नसत का...!!!!
थोडासा वेळ काढून आम्हालाही शिकवता का ????
(येस स्नेहा - जमतंय जमतंय - आधीच्या पेक्षा खूप चांगला होता)



प्रावा:
संदीप .. अर्जुन न वैशू... क्या बात सिन्स मोर्निंग....
 (वैशू ला क्रेडीट नकोय! म्हणूनच सगळ्या कविता लगेच उडवल्या तिनी)



प्रावा -
कवितांमध्ये कोणीच नाही आम्ही सर्वज्ञ...
आलो आलो म्हणून कुठे गेला शास्त्रज्ञ.... (म्हणजे मी - अर्जुन)


सं. पा. -
आजचा दिवस कवितांचा
जरा द्या कि डोक्याला ताण
आम्हालाही ऐकूदे
तुम्हाला काय सुचेते छान छान
(ठरलं तर! आजचा दिवस कवितांचा)

Amar -
aaj amhi ahot busy,
tar servana chadhala aahe,
kavitech karnyacha kahar,
aamchehi yetil divas,
jevha amhi asu free tar tumhi asal busy



प्राची वाडेकर - वाह वाह........ (खळखळून दाद)



Arjun Deshpande -
सकाळी सकाळी वैशाली कविता करणार,
त्याला मी आणि संदीप reply देणार,
मग त्यावर मैफील हि जमणार
सगळे जन नाश्ता करणार,
पण शेवटी पण शेवटी अर्जुन कवितेची चालच बदलणार
काय रे देवा! :)
(जरा वेगळी चाल - पण कुणाला कविता सुचली नाही यात)

प्रावा -
 आज इथे चांगलाच
रंगेल वाटते वाद...
सगळ्यांनाच होते आहे कविता..
कोणाकोणाला देऊ मी दाद....



$neha. . -
अशींच आमुची माय असती....
आम्हीही कवी झालो असतो...
(????)



सं. पा. 
- काजव्यांनी बहरलेला
पिंपळ आठवतो
जाळीच्या पानासाहित
काही आठवणी
वहीत साठवतो .....



तिथेच दडली आहे
भुताच्या गोष्टीतली चेटकीण
एक रात्र काढून दाखव
असली केली होती बेटिंग



आठवते ते पोपटाचे घरटे
कावळ्यांची कावकाव
आणि सुतार पक्ष्याची ठक ठक
(संपा इन फूल फॉर्म २)



Kapil Jain - konali nahi kahi dhanda
mhanun aawalal aahe kavitecha fanda
are changla kaam kara
kartvya aahe yanda
(बहुदा मुळचे अमराठी असलेले कवी यांनाही अश्या काही पंक्ती स्फुरल्या)
Amar-
hajaar vicharani samajavat aahe ya dokyala,
tarihi tyache agdnyanpan,
pratek vicharasarashi osartaana,
gunta jaat ahe vadhat,
karato mhanali kavita,
tari yeina dokyat



प्रावा - वाह कपिल... अमर....पं
प्रावा - अर्जुन... मस्त...... (लई लेट करंटे)



Arjun Deshpande -
एक गाणे आपट
थापा थापा थापट! :)
(कविता - बडबड गीत नाही म्हणायचे इथे. सांगा कुणीतरी यांना. दर्जा घसरव्तात संमेलनाचा अश्या कवितांनी)



Amar -
aaj jara aahe busy,
karato aahe donkey work,
milel punha chance,
dakhavnyacha swatala,
nothing is impossible
jevha asatil mitra sobatila.....



Kapil Jain -
premachya baajarat
ubha aaahe mi madhyabhagi
kuthehi ti disat nahi
aahe kasa mi abhagi



प्रावा -
येत असेल लिहिता तर कशाला लपविता...
मंदार ने टाकली आहे स्माईल ची कविता...



$neha. . -
अरे मित्रानो काय काय चालवलंय....
आम्हाला जास्त येत नाही म्हणून तुमच भारीच फावलंय...
(जमलेलं  आहे स्नेहाला - फायनली!)



Arjun Deshpande -
मित्रानो एक कविता सगळेजण मिळून करू - इन continuation



घराच्या परसामध्ये
पिंपळ होता
काजव्यांनी बहरलेला
तिथे एक
विहीरही होती
दिवसा दिसायची साधी भोळी
पण रात्री धीर गंभीर 
उच्चारायचे मंत्र कुणी अघोरी



प्रावा -
परसातल्या पिंपळाला
पारही होता
पानांनी झाकोळलेला
तिथे होते
चीउचे घरटे
दिवसा गजबजलेले..
रात्री शांत निजलेले... @अर्जुन



Amar -
ratra hoti shant,
serve jag hote jhoplele,
pan mann kahi jhopat navhate,
pramachya pathimage dhavat hote,
sakshila hote pimpalache paan



Arjun Deshpande -
पाराच्या मागे दाट झाडी
आणि प्राची ने मला घाबरवलं
म्हणाली छान रहा
नाही तंर आहे मागे मकडी



सं. पा. -
कोण आहे कोकिला
मला नाही समजले
कोड्यात नको बोलूस
सांग तुला काय उमगले



सं. पा. -
फक्त हाहा करून
टाळू नको विषय
सांग माझ्या कवितेचा
कसा वाटतो आशय
(प्रत्येक कवीला पडणारा प्रश्न -संपा जप रे बाबा भविष्यात स्वत:ला)



$neha. . -
येत नाही येत नाही करत
सारेच झालेत कवी .....
मस्त चालू आहे तुमच
दाद तर द्यायलाच हवी .....
(छे - येत नाही असा कवी म्हणत नाहीत - कायम येत असते कविता त्याना. :P)


प्रावा-
 ए अर्जुन... सिरीयसली पूर्ण कर न... मध्येच छंद का बदललास त्या पिंपळाच्या कवितेचा
(इति निवेदक - श्रोत्यांकडून फर्माईश - काही म्हणा)



Arjun Deshpande -
hahahahahheheheheheh@ संदीप
अशी हसली ती माकडी 
वर म्हणाली करू का काकडी
नाहीतर पिऊन टाकेन तुझे सूप
कारण मला लागली भूक
(hahahahahheheheheheh@ संदीप हे कवितेतच आहे ... बरका)



प्रावा-
क्या बात स्नेहा... बहोत अच्चे.... हेहेहेहेहेहे अर्जुन.....

सं. पा.  -
 मस्त स्नेहा
अशाच कविता करत राहा
दाद द्यायला खूप आहेत
कवींची इथे कमी आहे



Amar - dhanda dhanda mhanat kavita kay karata,
dhanda dhanda mhanat kavita kay karata,
apan aahe marathi chhand karane hach apala dhanda



प्रावा- ए मस्त आहात रे सगळे... १ नंबर.
(कवींना चेव आणणारे वाक्य)



सं. पा. -
 कवितेला असे धंद्याचे
देऊ नको नाव
आमचा धंदा वेगळा
त्याचे इथे काही काम नाय



प्रावा
 मंदार.... येऊ देत काहीतरी.........



सं. पा. -
 मंदार जरा मन हलके कर
कवितेची काय आहे
जशी आम्हाला सुचली
तशी सुचेल ती तुलाही



Arjun Deshpande -
प्राची - कोणाचाच मूड दिसला नाही बहुतेक. म्हणून संपवतो.
त्या पिंपळास आणि त्या मकडीस
नाही भीत असा कोण आहे भला
शहाण्या सारखे सगळे राहू
भूक लागली! जेवायचं नाही का? . . . चला! :)
(मग असं सांग ना . . .भूक लागली म्हणून इतरांना कशाला शिव्या घालायच्या?)



$neha. . - मंदार होऊन जाऊदे
तुझीही एक चारोळी ...
खरच नाही हसणार आम्ही
सगळ्याचीच आहे गुपचिळी



Arjun Deshpande -
विचार करून झाले
डोक्याचे भजे मंदारच्या
यमक जुळवुनी जुळवुनी झाले
आकाश खुजे कपाळीच्या



बोल काही तरी मंदार! किल्ली द्यायलाच लागते का ?
(आग्रह - भूक चांगलीच लागलीये - भजी कवितेमध्ये)



अमर- 
mand aahe mandar,
mhanun aah naav tyache chhan,
kar kahi tari type,
hovun jail tujha pan kavi



$neha. . -
 जागा कर तुझ्यातला कवी
येउदे बाहेर काहीतरी ....



प्रावा -
जेवायला गेला असेल मंदार..
त्याच्या कवितेची आम्हास भ्रांत..
पण तो पडणार नाही यात...
त्याचा नाही हा प्रांत....



Amar -
aaj aahe party,
ithe ramali aahet karti,
sangave vatete mothya therdyana,
bass aata tumchi bossgiri



Arjun Deshpande -
 विचार केला
एवढ्या भज्या झाल्या
एक पण नाही मिळाली खायला
सगळ्या बझ वरच वाटून टाकल्या


सं. पा. 
 फेसाळल्या सागराला
आली आहे भरती
एक नाव किनाऱ्यावरची
त्यात सापडली एकटी



नांगराचा दोर तुटला
आज घोर परीक्षा
सावरावे कसे स्वताला
प्रश तिजला पडला
(संपा फूल फॉर्म ३)



$neha. . -
 भुक्कड आहे मंदार
एव्हडा वेळ थांबन त्याला नाही जमणार
(मंदार कुह्त्ल्या तरी शब्दाचे यमक जुळवत बसला असेल - नो सक्सेस येट! ) 



Arjun Deshpande -
नाही वाटत एकेकाला कविता करावसं
त्यात त्याचा काही दोष नाही
नसता वाटत एकेकाला स्वप्ना मध्ये रमावस



प्रावा -
 वाः संदीप..... प्रोफेशनल.....



Amar Ranbhare -
kavita karun karun
jhala hota break up
tevhapasun aahe,
whiski aani beer sobat



Arjun Deshpande -
बस झाले बस झाले
नसते म्हणायचे कवीने
धर्म नसतो सोडायचा
छळायचा शब्दाच्या रवीने
(बळच)



प्रावा - वाह.... अर्जुन.....



Arjun Deshpande -
Ok sagle jan
"इस्टोप!"
लंच ब्रेक आहे ओतवणे अज्जीन्चा !
हाताची घडी तोंडावर बोट
तो पर्यंत खाउन घ्या तुम्ही गच्च भरून पोट!
(अंत पाहिला एकेकानी! - आता जेवण करूच - उरलेलं पुढच्या भागात)

Comments

Mast re Arjun... ani tujhya comments on others comments r best :)
Anonymous said…
:) :) :)
Unknown said…
Nivy, indradhanu, dawabindoo - :)

Dhanyawaad.

sagle shreya sarwa jananchech! :)
लैई भारी मैफिल :)

Popular posts from this blog

स्टैनली का डब्बा

स्टैनली का डब्बा हा चित्रपट पाहीला . .. आवडला . चित्रपटाच्या शेवटी एक नोटीस येते . " या चित्रपटाचे शूटींग विद्यार्थ्यांच्या खूप मधल्या सुट्ट्या ( रिसेस ) अ र्थात फ़ार वेळ खर्च न करता; एक वर्कशॊप म्हणून सुट्टीच्या दिवसातच म्हणजे फ़क्त एका वीकेंड मध्ये केले गेले आहे" . सध्याच्या व्यावसायीक सिनेमा मध्ये अश्या प्रकारचा चित्रपट बनवून लोकांपर्यंत पोहोचवायला एक धैर्य लागतं, अमोल गुप्तेचं हे धैर्य चित्रपट संपताना प्रेक्षकात त्यावेळेस एकदम जाणवतं . अमोल गुप्ते तसंच शाळा, शिक्षक-विद्यार्थी नाते, एका विद्यार्थ्याचीच प्रमुख व्यक्तिरेखा अश्यांमुळे साहजिकच आठवतो तो ’तारे जमिन पर’. दोन्ही चित्रपटातला विरोधाभास हा की स्टॆनली चुणचुणीत, स्वाभिमानी, हुशार आणि विद्यार्थीप्रिय मुलगा तर ’तारे जमिन पर’ मधला दर्शील हा एक डिसलेक्सिक त्यामुळे अभ्यासात मागे, एकटा पडलेला, कुणी न समजून घेतलेला मुलगा. तारे मध्ये शिक्षक-विद्यार्थी असं मैत्रीपूर्ण नातं आहे तर स्टॆनली मध्ये त्याच नात्यातील एक चढाओढ आहे. वास्तविक अमोल गुप्ते हा लहान मुलात व्यावसायिक संबंध असणारा माणूस . मतिमंद मुलांमध्ये तो गेली कित्य

जनता आणि अयोध्या

बाबरी मशीद चा निकाल म्हणता म्हणता येउन ठेपलाय. भरपूर ठिकाणी लोकांना निर्णयाबद्दल कुतूहल आहे. हिंदूचे चुकले कि मुस्लिमांचे, कोणाची बाजू नक्की खरी वगैरे; वादविवाद म्हणा किंवा चर्चा म्हणा त्या ऐकू येत आहेत. एकंदरीत १९९२ चे मुंबई bomb blasts, त्यानंतर एकामागून एक घडलेल्या अनेक तश्याच घटना म्हणजे गोधरा, गुजराथ दंगल, सतत उसळणारं मालेगाव - घडत राहिल्या आणि लोकांना त्याची सवय ही होत गेली. २६ नव्हेंबर इथे मुंबई पुन्हा एकदा याच वादातून पोळली गेली. एवढा सगळं होऊन सुद्धा काही लोकांची खुमखुमी काही जात नाहीए . मुळात त्यांना ही गोष्ट जाणवत कशी नाही कि तेच आपल्या हाताने स्वत: चे आयुष्य insecure बनवत आहेत. आज ते वाचले तर उद्या त्यांच्याच पुढल्या पिढीच्या जीवाला विरुद्ध  बाजूने धोका राहणारच आहे.    २७ तारखेची याचिका फेटाळली गेली, आणि दोन्ही बाजूंकडून खुलासे देण्यात आले की कोर्टाचा निर्णय सर्वमान्य असेल. तेव्हा एक गोष्ट डोक्यात आली - की कोर्टाने असा निर्णय दिला तर? वादग्रस्त जमिनीवर रामलल्ला, निर्मोही आखाडा आणि मुस्लीम अत्युच्च संस्था वक्फ या तिघांचाही भारतीय म्हणून हक्क आहे, त्यामुळे तिथे मंदिर क

पानवाला आणि पान

पान ही आपल्या देशाला लाभलेली एक सांस्कृतिक देणगी आहे . नीट पाहिलं, तर आपल्या पुराणातच कितीतरी ठिकाणी तांबूल - भक्षण करणारे सूर - असुर सापडतील . आजही नैवेद्या बरोबर विडा द्यायची पद्धत आहेच की . यावरून आठवलं , लहानपणी मी माहूरच्या देवीच्या दर्शनासाठी गेलो होतो . तिथे देवीच्या तोंडात विडा ठेवण्याची पद्धत आहे . तो विडा काढला कि गरम झालेला असतो असंही म्हणतात . आता हा श्रद्धाश्रद्धेचा भाग झाला , पण मुखातला विडा परत काढावाच कशाला ? असा रास्त प्रश्न मला आता पडतो. सांगायचा उद्देश एवढाच की विड्याची ही परंपरा पुष्कळ जुनी आहे . मराठी व्याकरणातही सुपारी देणे , विडा उचलणे असे काही अजूनही येणारे वाकप्रचार आहेत की . दत्तप्रबोधामध्येही पानाची तमोगुणी अशी उपमा आहे . त्यात म्हंटले आहे की , कीर्तनी तांबूल भक्षण । तें रजस्वलेचें शोणित जाण । कागजन्म तयालागून । करी भक्षण नरक मांस . त्यामुळे आपल्या संस्कृतीमध्ये पान जेवढे जुने तेवढेच पिचकारी मारणारे थुंक - संप्रदायी ही जुनेच आहेत हे कळून च